15 januari 2018
Circulair bouwen: voorwaarde voor de ideale leefomgeving
Circulair bouwen wordt vaak genoemd als sleutel tot een duurzamere toekomst. De focus op alle levensfases van een bouwwerk, komt in de sector geleidelijk op gang. Wat is circulair bouwen precies en wat betekent het voor een bouwproces? In dit blog kijken we naar de verschillende aspecten van circulariteit en de gevolgen voor de manier waarop we bouwen.
Wat is circulair bouwen?
Onder circulair bouwen verstaan we een ontwerp- en bouwproces dat rekening houdt met alle fasen van de levenscyclus van een bouwwerk en dat over kan gaan in nieuwe cycli. Reguliere bouwprocessen zijn vaak lineair ingericht. Hierbij wordt een gebouw aan het einde van de levensduur gesloopt en eindigen de gebruikte materialen grotendeels als slooppuin. Bij circulair bouwen staat juist het hergebruik van grondstoffen en materialen centraal. Onze partner New Horizon oogst gebouwen via het ‘urban mining’ principe. Ze doen dit m.b.v. gebouwen die door de markt als ‘donorgebouw’ worden geschonken.
Andere keuzes
Circulair denken heeft op vier niveaus invloed in de bouw. Zo is er op het gebied van het totale bouwproject een kentering gaande waarbij steeds meer gelet wordt op de totale kosten tijdens de volledige levensduur van een gebouw. Dit vraagt om andere keuzes dan wanneer op lage aanschafkosten wordt ingezet. Als tweede kunnen we circulariteit op het niveau van het gebouw onderscheiden. Wanneer een circulair bouwwerk aan het einde van zijn levensduur zit, wordt dit niet gesloopt maar gedemonteerd en de onderdelen hergebruikt. Ook zien we vaak dat ruimten binnen een gebouw al eerder een andere indeling krijgen, bijvoorbeeld als de functie van het gebouw verandert.
Nieuw leven voor bouwmaterialen
Een derde gebied waarop circulariteit van invloed is, is dat van materialen en grondstoffen. Bouwmaterialen kunnen hergebruikt worden zodat sloop overbodig is. Voor fabrikanten betekent dit dat zij in een circulair bouwproces rekening moeten houden met demontabele producten. Gipsplaten zijn bijvoorbeeld bij uitstek circulair omdat het materiaal als grondstof oneindig herbruikbaar (recyclebaar) is, bijvoorbeeld als gips voor stucwerk. Een volgende stap kan zijn om complete bouwelementen zonder nabewerking te kunnen hergebruiken. Tot slot is circulair bouwen ook van invloed op gebieds- of regioniveau. In deze zin wordt niet alleen per gebouw gekeken naar de mogelijkheden tot circulariteit, maar voor grotere gehelen zoals straten of zelfs dorpen. Hoewel dit nog toekomstmuziek lijkt, is het in theorie mogelijk om tot circulaire steden te komen.
Circulair bouwen: belangrijke uitdaging in komende jaren
Uit onderzoek blijkt dat ruim de helft (55%) van de fabrikanten in de bouwsector het circulair gebruik van grondstoffen ziet als een grote uitdaging in de komende tien jaar (BouwKennis, 2017). Ondanks deze uitdaging, zijn fabrikanten wel positief gestemd over een circulaire toekomst. Van hen denkt 43% dat over tien jaar meer met hergebruikte dan met nieuwe materialen wordt gewerkt. Dit is het grootste aandeel van alle partijen uit de bouwsector (zoals architecten, aannemers B& U, etc.).
Voor een echt duurzame economie, is circulair bouwen een noodzakelijke omslag. We moeten zuinig zijn op grondstoffen, die niet oneindig zijn. Om iedereen ook in de toekomst de ideale leefomgeving te bieden die zij verdienen, kan de bouwsector niet anders dan circulariteit omarmen. Waar het hergebruik van grondstoffen, materialen en zelfs complete gebouwen al volop mogelijk is, is het nu van belang om dit als sector structureel in te bedden in onze bouwprocessen.
Benieuwd wat Knauf op het gebied van circulair bouwen voor jouw project kan betekenen? Onze adviseurs staan je graag te woord!